๑ .ว่านกระชายดำ
ลักษณะ
ต้นแตกหน่อจากหัว โผล่พ้นจากพื้นดิน ใบจะป้านกลมมน ใบเรียวเหมือนใบกระชายทั่วไป ก้านใบบริเวณโคนต้นจะมีสีแดงเรื่อๆ อมม่วงบริเวณตรงโคนต้น เนื้อในหัวจะมีสีเข้ม จนออกสีดำสนิท
สรรพคุณ
ในตำราโบราณกล่าวว่า ว่านกระชายดำนี้ มีสรรพคุณกินแก้บิด และโรคเกี่ยวกับกระเพาะ หรือจะนำมาบดเป็นผง แล้วปั้นเป็นยาลูกกลอน เข้าเครื่องยาผสมกับน้ำผึ้งกินเป็นยา อายุวัฒนะ
ว่านชนิดนี้ไม่ควรอย่างยิ่งที่ จะมาเคี้ยวบดสด ๆ เนื่องจากมีปรอทในตัวมันเอง สังเกตได้ว่าเวลาเคี้ยวสด ลิ้นจะรู้สึกชา ๆ ถ้านำมาทำเป็นยาเพื่อบริโภค จะต้องให้ได้รับความร้อนก่อน ซึ่งทำได้หลายวีธี คือ
๑ หั่นเป็นแว่น นำมาตากแดด แล้วนำไปดองเหลา
๒ นำหัวว่านหั่นเป็นแว่น แล้วนำไปตากแดดให้แห้ง แล้วนำไปบด เป็นผงปั้นเป็นลูกกลอน กินเป็นยา อายุวัฒนะได้ครับ
วิธีปลูก
นำหัวว่านไปฝังในพื้นดิน กลบดินให้มิด ควรปลูกในเดือน ๕ , ๖ และกู้ว่านเดือน ๑๒